Nedir?
- Seboreik dermatit, özellikle yağlı bölgelerde (saçlı deri, kaş, burun kenarı, kulak arkası, göğüs ortası gibi) görülen, kronik, kepekli cilt döküntüleriyle seyreden bir cilt hastalığıdır. Bebeklerde “konak” (infantil seboreik dermatit), erişkinlerde ise tekrarlayan kaşıntı, kızarıklık ve pullanma ile kendini gösterir.
-
Yağlı (seboreik) bölgelerde görülen, kızarıklık + ince sarımsı-beyaz pullanma ile karakterizedir.
-
Kepek hafif formudur
-
Kronik seyirlidir: ataklarla gelir, genellikle tamamen geçmez ama kontrol altına alınabilir.
Neden Olur?
Tam nedeni net bilinmemektedir, ancak birçok faktörün birlikte rol oynadığı düşünülür:
-
Ciltteki yağ bezlerinin fazla çalışması
-
Malassezia spp. adlı maya mantarının çoğalması
-
Bağışıklık sisteminin bu mantara karşı abartılı yanıt vermesi
-
Genetik yatkınlık
-
Cilt bariyerinin bozulması
En Sık Tetikleyiciler:
Sebep / Tetikleyici | Açıklama |
---|---|
Stres | En sık tetikleyen faktörlerden biri |
Hormonal değişiklikler | Ergenlik, doğum sonrası, adet döngüsü |
Soğuk ve kuru hava | Özellikle sonbahar/kış dönemlerinde şiddetlenir |
Yağlı cilt | Sebum fazlalığı mantarların çoğalmasını kolaylaştırır |
Bağışıklık baskılanması | HIV, Parkinson gibi durumlarda çok daha şiddetli olabilir |
Yetersiz uyku, yorgunluk | Atakları artırabilir |
Bazı kozmetikler | Yağlı ve tıkayıcı ürünler durumu kötüleştirebilir |
Kimlerde Daha Sık Görülür?
-
Bebeklerde (özellikle ilk 3 ayda)
-
Ergenlik ve yetişkinlikte (20–50 yaş arası)
-
Stresli yaşam tarzı olanlarda
-
Bağışıklık sistemi zayıflamış bireylerde (HIV, kanser)
- Parkinson hastalarında
Tanı Nasıl Konur?
-
Klinik muayene ile kolaylıkla tanı konur.
-
Biyopsi gerekmez. (Nadir dirençli vakalarda gerekebilir)
-
Tipik yerleşim bölgeleri ve yağlı, sarımsı pullarla tanı konur.
Kişiye Zararı Var mı?
-
Hayati risk taşımaz, ancak:
-
Kronik ve inatçı olabilir.
-
Estetik açıdan rahatsız edicidir.
-
Kaşıntı, dökülme, sivilce benzeri görünümler psikolojik etki yaratabilir.
-
Cilt enfeksiyonları gelişebilir (özellikle kaşınırsa).
-
Nasıl Tedavi Edilir?
🔹 Saçlı Deri (kepek, yoğun pullanma):
-
Şampuanlar:
-
Ketokonazol, selenium sülfid, çinko pirition, ciclopirox
-
Tamamen Geçer mi?
-
Tam olarak geçmez, kronik seyirlidir.
-
Ancak uygun tedavi ve bakım ile kontrol altına alınabilir.
-
Dönem dönem alevlenmeler olabilir.
Nelere Dikkat Edilmeli?
Dikkat Edilmesi Gereken | Neden? |
---|---|
Stresten kaçınmak | Atakları tetikler |
Düzenli uyku | Bağışıklık dengesi önemli |
Cildi nazik temizlemek | Sert sabunlar kullanmamak |
Günlük saçları yıkamak | Yağ dengesini düzenlemek için |
Yağlı kozmetikleri azaltmak | Mantar çoğalmasını önlemek |
Ilık su ile duş almak | Cildi kurutmamak adına |
D vitamini eksikliği kontrolü | Bağışıklık destekleyici rolü olabilir |